Zawias to mechaniczny element łączący skrzydło okienne (lub drzwiowe) z ramą (ościeżnicą), który umożliwia jego obrót – czyli otwieranie i zamykanie. W kontekście stolarki okiennej zawiasy są nie tylko kluczowym komponentem konstrukcyjnym, ale także mają znaczenie dla bezpieczeństwa, szczelności oraz wygody użytkowania.
W nowoczesnych systemach okiennych zawiasy dzielą się na kilka typów:
- Zawiasy nawierzchniowe – widoczne po zamknięciu okna, stosowane głównie w tradycyjnych systemach,
- Zawiasy ukryte (kryte) – montowane wewnątrz profilu okiennego, niewidoczne przy zamkniętym skrzydle. Często wybierane ze względów estetycznych i w nowoczesnych systemach bezramowych,
- Zawiasy nośne – odpowiedzialne za utrzymanie ciężaru skrzydła, szczególnie istotne w dużych oknach lub drzwiach balkonowych,
- Zawiasy z funkcją regulacji – umożliwiają korektę ustawienia skrzydła w trzech płaszczyznach (w pionie, poziomie i głębokości docisku), co pozwala na precyzyjne dopasowanie i zachowanie szczelności okna,
W konstrukcjach o podwyższonej klasie odporności na włamanie zawiasy są dodatkowo zabezpieczone – np. poprzez trzpienie antywyważeniowe lub specjalne osłony zawiasów.
Materiały i trwałość:
Zawiasy do stolarki okiennej produkowane są najczęściej ze stali nierdzewnej, stopów cynku lub aluminium, często z powłokami antykorozyjnymi (np. lakierowane proszkowo, galwanizowane). Od ich jakości zależy nie tylko trwałość, ale również płynność ruchu i odporność na zużycie.
Zastosowanie:
- W oknach rozwierno-uchylnych – zestaw zawiasów pozwala na pracę w dwóch trybach: uchyłu i rozwierania,
- W drzwiach balkonowych i tarasowych – zawiasy muszą utrzymać większy ciężar i zapewnić stabilność konstrukcji,
- W oknach przesuwnych – klasyczne zawiasy nie występują, ale stosowane są elementy prowadzące o zbliżonej funkcji.